STASIS #11

vinyl-cultuur in Haarlem

Sep 25, 2023

Heb ik weer: verlaat ik een stad, komt er iemand op het idee om er een heel cool festival te organiseren. Haarlem Vinyl Festival is drie dagen vinyl-cultuur uit de koker van Richard Zijlma, artistiek directeur van het Conservatorium in Haarlem en oud-directeur van Amsterdam Dance Event (ADE). Richard haalde eerder dit jaar alles uit de kast om me te behouden voor het International Music Industry Lab. Maar nee, ik moest en zou terug naar Heerlen.

Haarlem en een vinyl-feest is niet zomaar een goede combinatie. In de stad aan het Spaarne staat een van de belangrijkste vinyl-fabrieken van Europa: Record Industry. Haarlem Vinyl Festival is het eerste festival ter wereld dat meerdere dagen in het teken staat van vinyl-cultuur. Althans, dat schrijft het festival zelf op de website. Festivals organiseren? Daar is Richard goed in. Jarenlang deed hij dat bij ADE dat onder zijn leiding uitgroeide tot een van de belangrijkste festivals voor elektronische dansmuziek-cultuur te wereld.

Het programma stemt in ieder geval blij. Op vrijdag 29 september speelt de legendarische vinyl-verzamelaar Colleen 'Cosmo' Murphy een openingsset in de Jopenkerk. Techno-producer Joris Voorn vertelt over zijn passie voor vinyl. Record Industry organiseert rondleidingen in de vinyl-fabriek. Drie dagen lang is er een vinyl-markt op de Nieuwe Groenmarkt. DeWolff, Nederlands vinyl-band bij uitstek, speelt op zaterdagavond in de Philharmonie. Het Rotterdamse Clone, één van mijn favorite labels, leidt het festival daarna de nacht in.

Zelf mag ik ook een beetje een podium pakken. Op zondagmiddag houd ik een interactieve lezing over verborgen boodschappen in muziek. Tevens verzorg ik een inleiding bij de voor-première in De Schuur voor de nieuwe documentaire ‘Squaring The Circle’ van Anton Corbijn. Die vertelt het verhaal achter Storm Thorgerson en Aubrey Powell van ontwerpstudio Hipgnosis. Zij ontwierpen tussen eind jaren 1970 en begin jaren 1980 heel wat legendarische platenhoezen. Zitten hele coole tussen en het duo is belangrijk geweest voor de ontwikkeling van de platenhoes. Zonder hen hadden we nu waarschijnlijk opgescheept gezeten met van die brave hoezen als groepsfoto's zoals platenmaatschappijen ze graag zien.

Blijft genoeg tijd over om mezelf over te geven aan het festival én te genieten van Haarlem, de stad die ik toch meer mis dan ik had verwacht. Ben je er ook? Laat het weten!

Haarlem Vinyl Festival vindt van 29 september tot en met 1 oktober 2023 plaats in Haarlem. Meer info: haarlemvinylfestival.com.

– – –

SHORTS

Soundtrack voor kosmische horror

In de originele verhalen is Godzilla geen monster. Godzilla is er simpelweg niet goed of slecht. Niet voor of tegen de mensheid. Ook wanneer Godzilla zich een weg baant door een volgebouwde stad en het ene na het andere gebouw vertrapt, is er geen opzet in het spel. Godzilla wil gewoon van a naar b. De stad staat in de weg en is volkomen betekenisloos. Net als de mensen die erin krioelen. Precies zo klinkt 'Whispers of Danger' van Mirusi Mergina. Niet dat de muziek op dit debuut betekenisloos is. Verre van. De muziek is aanwezig, schept een eigen wereld, overrompelt en neemt de controle, onafhankelijk van de luisteraar.

In een kleine vijfentwintig minuten trekken gitzwarte drones voorbij. Angstaanjagend, intens en beheerst. Tot in afsluiter 'Do Me Matrix' de remmen losgaan. Mirusi Mergina (dood meisje, in het Litouws) bouwt laagje voor laagje de spanning op met soundscapes van stemmen, drones en overstuurde synths. Het resultaat is een muur van geluid die angstig maakt door de onmetelijkheid en het kolossale karakter. Elvira van Tilburg, de muzikante achter Mirusi Mergina, is klassiek geschoold en dat is goed te horen in de intensiteit van de composities, die ergens herinneren aan de drones van Lustmord. Ze klinken als de soundtrack voor een kosmische horror-film waarin we verlamd van angst staren naar de monsters die ons niet eens waarnemen. Extatische angst in muziekvorm.

'Whispers of Danger' van Mirusi Mergina is te vinden op Bandcamp.

– – –

De melancholie van de rave

In maart verscheen 'Animist', het nieuwe album van .Vril en zijn derde voor het Amsterdamse platenlabel Delsin. Ulli Hammann, zoals de producer uit Hannover heet, brengt zijn muziek uit op een aantal platforms, waaronder dat rond Giegling uit Weimar. Onlangs werd 'Animist' heruitgebracht op vinyl omdat de eerste oplage snel was uitverkocht. Advies: meteen aanschaffen. De dubby ambient techno van .Vril is een genot om naar de luisteren. Op een speelse manier weet hij de melancholie van de (verloren) rave, de geest van de machine én de oneindigheid van dromen in zijn muziek bij elkaar te brengen.

Op 'Animist' doet hij dat wat mij betreft beter dan ooit. .Vril is een meester in anticipatie. Zijn nummers dragen een belofte in zich, hebben een duidelijke richting en doel, maar het proces om daar te komen is belangrijk dan het arriveren zelf. Zoals een échte rave - niet de populaire neoliberale variant - ook geen eindpunt heeft. Muzikaal schurkt .Vril dicht aan tegen de dub techno van Basic Channel en de vertragende beats van Andy Stott. Die dienen als muzikale omlijsting voor de positieve melancholie die de essentie van zijn muziek vormt. 'Zükunftsträsse' bijvoorbeeld roept beelden op van het koortsachtige verlagen van ravers in de rij van de club. Het dansvloer is bijna bereikt en dat besef maakt extatisch. Zoals reeds geschreven: dit meesterwerk meteen aanschaffen op vinyl.

'Animist' van .Vril is verschenen op Delsin en te vinden op Bandcamp.

– – –

HYPERSPEED

Er is een nieuwe 'Skreamizm', de achtste alweer, en zoals we van hem gewend zijn husselt de Londense producer Skream weer naar hartelust dubstep, grime, rave, hardcore en drum'n'bass door elkaar.

In 'Hardcore Never Dies' vertelt regisseur Jim Taihuttu een drugsdrama tegen de achtergrond van de opkomst van gabber in het Rotterdam van de jaren negentig. Begin december in de bioscoop.